Hız Kuralları
AYARLANMASI
Sürücüler, hızlarını;
• Kullandıkları aracın cinsine (teknik özelliğine),
• Aracın yük durumuna,
• Görüş, yol, hava ve trafik durumunun,
Gerektirdiği şartlara uydurmak zorundadırlar.
B- HIZ SINIRLARI
Aksine bir işaret bulunmadıkça yerleşim yerleri içinde dışında ve
otoyollarda römorksuz araçlar için saatteki azami hız sınırları şöyledir;
Araç Cinsleri yerleşim yeri içi yerleşim yeri dışı otoyolda
Otomobil, M1, MIG lerde 50 90 120
Otobüslerde 50 80 100
Minibüs, Kamyonet, Kamyon ve NIG lerde 50 80 90
Arazi taşıtları ve motosikletlerde 50 70 80
Tehlikeli madde taşıyan araçlarda, 30 50 60
Özel izin belgesi ile karayoluna çıkan araçlarda bisiklet ve motorlu bisikletlerde 30 45 --
L. T. Traktörlerde, iş Makinelerinde Arızalı Araçları ceken araçlarda 20 20 --
Servis Freni Bozuk Araçları Çeken Araçları 15 15 --
göre, hızlarını ayarlamak zorundadırlar.
NOT: Mi -Yolcu taşınmasında kullanılan ve sürücü dahil en fazla 9 oturma yeri olan motorlu araçtır.
M1G -M1 sınıfındaki motorlu araçlar; en az bir ön dingili ve en az bir arka din eş zamanlı tahrikli olarak tasarlanmış bir dingilin tahriki ayrılabilen araçlar dahil ve en az bir diferansiyel kilit mekanizması veya buna benzer işlevde en az bir mekanizması varsa ve tek araç için hesaplanan % 30’luk eğime tırmanabilen arazi tipi araç. (Sadece yolcu taşır. Otomobil özelliğinde 4x4)
NİG; M1G’delki özelliklere ait toplam ağırlığı 3.5 tonu aşmayan
motorlu yük taşıma aracıdır. (Kamyonet özelliğinde4x4)
Zorunlu haller dışında şehirlerarası karayolunu kullanan motorlu araçlarda, araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız sınırı 1 5 km, otoyollarda ise 40 km
• Römork takmış (Lastik Tekerlekli Traktör hariç) romorklu ve yarı romorklu araçlarda en fazla hız sınırı, aynı cins romorksun Araçlara göre 10 km. daha düşüktür.
• Arızalı bir aracı çeken araç sürücüleri, araçlarını saatte 20 km.nin üstündeki bir hızla süremezle
• Tehlikeli madde taşmaya mahsus olup
boş olarak trafiğe çıkan araç sürücüleri,
kendi sınıflarına giren araç cinslerine göre
belirlenen hız sınırları dahilinde araçlarını sürebileler.
• İçişleri Bakanlığı, otomobiller için yol standartlarını dikkate alarak hız sınırlarını 20km daha artırmaya yetkilidir.
C-HIZ SINIRLARINA UYMA MECBURİYETİ
• Sürücüler,”araçlarını aksine bir işaret yoksa araç cinslerine göre belirlenen en çok hız sınırları içinde sürebilirler.
Yasal hız sınırları yalnızca öndeki araçların geçilmesi durumunda aşılabilir Bu durumda sürücülere ceza işlemi uygulanamaz Geçiş
tamamlanınca belirtilen hız limitlerine inilmesi gerekir.
• Araç hızlan radar ve benzeri teknik cihazlarla kontrol edilir hız sınırlarını % 10’dan,’% 30’a (30 dahil) kadar Yapılan tespit sonucu
aşan sürücüler h para ve 5 puan cezası, % 30’dan fazla aşan sürücülere katlamalı hafif para ve 15 puan Cezası uygulanır. Hız sınırlarını % 30’dan fazla aşmak suretiyle ihlal suçunun işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içerisinde aynı kuralı 5 defa ihlal ettiği tespit edilen sürücülerin sürücü belgeleri 1 yıl süreyle geri alınır. Süresi J sonunda psiko-teknik değerlendirilmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına engel durumun olmadığı anlaşılanlara belgeleri iade edilir Bu cihazları imal ve ithal edenler fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca hafif para 6 aydan 8 aya kadar hafif hapis cezasıyla araçlarında bulunduran işletenler ise
hafif para cezası ile 4 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılır ve bu cihazların müsaderesine hüküm olunur
HIZ SINIRLAYICI CİHAZ: azami ağırlığı 10 tonu aşan otobüsler ile
azami ağırlığı12 tonu aşan kamyon ve çekicilerde bulundurulması ve kullanılması zorunludur. Yönetmenlik hükmü aşağıdaki araçları kapsamaz
kamu düzeninden sorumlu emniyet, jandarma teşkilatı, silahlı kuvvetler, sivil savunma yangın ve diğer acil servis hizmetlerinde kullanılan motorlu araçlar
yapısı itibariyle 100 km/s den fazla hız yapmayan otobüsler ile 85 km /si aşamayan kamyon ve çekicilerde
karayolunda bilimsel amaçlı deney yapmak üzere kullanlan motorlu araçlar
şehir içinde sadece kamu hizmetinde kullanılan motorlu araçlar
ÖNEMLİ NOT:araçlara takılacak HIZ SINIRLAYICI CİHAZLARIN hangi modeldeki araçları kapsayacağı konusu ile uygulanmaya hangi tarihten itibaren başlayacağı içişleri bakanlığınca belirlenir
D- HIZ AZALTILMASI GEREKEN YERLER
Sürücüler,
Kavşaklara yaklaşırken
Dönemeçli yollarda ilerlerken
Dönemeçlere girerken
Tepe üstlerine yaklaşırken
Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken
Tünellerde yaklaşırken
Demir yolu (hemzemin)geçitlerine yaklaşırken
Dar köprü ve menfezlere girerken
Yapım,bakım ve onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken HIZLARINI AZALTMAK ZORUNLUDUR.
E- TAŞITIN FRENLE DURDURULMASI
Sürücüler araçları sevk ve idare ederken çeşitli tehlikelerle karışılaşabilirler.
Bu gibi tehlikelere karşı hazırlıklı olunması gerekmektedir sürücünün tehlikeyi
Görmesi, algılayıp yorumlaması ve karşı tedbire baş vurması için bir süre geçecektir tehlikeyi görüp ayağını gaz pedalından çekip,frene basması için geçen süreye intikal süresi denir intikal süresi en fazla 0,75 sn dir. Aracın intikal mesafesi denir fren pedalında basılması ile tekerleklerin tam kilitlenip kazaklamanın başlaması arasında bir zaman geçmektedir ki buna fren mesafesi denir intikal mesafesi ile fren mesafesinin toplamı duruş mesafesini verir.
örnek Problem: Düz, asfalt kaplamalı kuru yüzeyli bir yolda 90 km/h hızla giden bir aracın fren ve duruş mesafesi nedir ?
1saniyede alınan yol :V = 90.000 m: 3600 sn = 25m/sn
intikal süresi 0,75 sn
intikal mesafesi 0,75 x 25 = 18,75 metre
Fren mesafesi S =V2:2 :2 x f x g (V-1 saniyede alınan yol
(f –Sürtünme katsayısı)
(g yer çekimi ivmesi)
S = (25) 2: 2 x 0,60 x 9,81 = 53,10 metre
Duruş mesafesi: 18,75m t 53,10m- = 71,85 metredir. (Yaklaşık 72 metredir)
YOL CİNSLERİNE GÖRE SÜRTÜNME KATSAYILARI
Asfalt Kuru yüzey 0,60
Asfalt Temiz ıslak 0,35
Asfalt Çamurlu ıslak 0,25
Karlı Yaş zincirli 0,20
Buzlu Kurt zincirli 0,35
KONU 9 TAKİP MESAFESİ
Karayolunda araç sürülmesi sırasında araçlar arasında yeterli mesafenin bulunmaması çeşitli tehlikelere ve kazalara neden olmaktadır Öndeki aracın herhangi bir nedenle aniden durması, dönüş yapması gibi durumlarda sürücülerin önlerinde giden araçlara çarpmaması için; araçlarla aralarında güvenli mesafenin bulunması gerekir. Bulunması gereken bu mesafe en az takip mesafesi kadar olmalıdır.
Bu mesafeden kendi aracının kilometre cinsinden saatteki hızının en az yansı kadar metre olmalıdır, buna takip mesafesi denir. Diğer bir deyişle takip mesafesi, yaklaşık olarak aracın iki saniyede katedeceği
yol uzunluğu kadardır.
Öndeki aracı takip eden sürücü 90 km/h hızla gidiyorsa öndeki araçla arasında en az 45 m mesafe bırakması gerekir .
A-ÇEŞİTLİ HIZLARA GÖRE TAKİP MESAFELERİ
Aracın hızı (km/h ) takip mesafesi (metre )
90 45
80 40
70 35
B- TAKİP MESAFESİNİN KONTROLÜ
Sürücü takip mesafesini pratik olarak ayarlayabilir. Bunun için sürücünün; seksensekiz – sekendokuz diye sayması yeterlidir Diyelim ki , sayması öndeki aracı takip ederken, öndeki araç karayolu kenarında
duran bir cisimle aynı hizaya geldi, tam bu sırada takip eden sürücü saymaya başlar.
88-89 deninceye kadar saymaya başladığı cismin yanına kendisi gelebiliyorsa mesafe tamdır.
Eğer 88 deninceye kadarki bir süre için geliyorsa mesafe çok azdır. Sürücünün mesafeyi
artırması için hızını azaltması gerekir 88-89 deninceye kadar gelemiyorsa mesafe fazla dır, daha güvenlidir.
• Kol ve grup halinde araç kullanan sürücüler, araç arasında en az takip mesafesi kadar açıklık bırakmaya bunun yetersiz kaldığı yer ve. Hallerde ise kendilerini sollayıp geçmek isteyen ve diğer araçların güvenle girebilecekleri kadar bir açıklık bulundurmaya mecburdurlar.
• Tehlike madde taşıyan araç sürücüleri yerleşim yerleri dışındaki karayollarında diğer araçlarla aralarında en az 50 metre mesafe bırakarak, izlemek zorundadırlar.
Sürücüler takip mesafesini hava , yağmurlu, yol ıslak ve çamurlu ise emniyet payı olarak biraz daha. Fazla bırakmalıdır.